آیا هر روز صبح با احساس سفتی و درد از خواب بیدار میشوید؟ آیا مفاصل شما بعد از یک روز کاری طولانی درد میکنند؟ اگر چنین است، ممکن است شما یکی از میلیونها نفری باشید که در سراسر جهان از آرتروز رنج میبرند.
اما نگران نباشید، راههای متعددی برای مدیریت این وضعیت و داشتن یک زندگی رضایت بخش وجود دارد. در این مقاله انواع مختلف آرتروز، علل آن و درمانهای موجود را بررسی خواهیم کرد. پس بنشینید و با پرشین طب همراه باشید تا به دنیای آرتروز و چگونگی مقابله با آن بپردازیم.
آرتروز چیست؟
آرتروز فقط یک نوع بیماری نیست، بلکه این اصطلاح به بیش از 100 بیماری مختلفی اشاره دارد که سلامت مفاصل را تحت تاثیر قرار می دهند. در این بین شایعترین انواع آرتروز عبارتند از:
استئوآرتریت: شایع ترین بیماری مفصلی
آستئوآرتریت یکی از شایعترین نوع بیماری مفصلی است که نشانههای بروز آن؛ ساییدگی و تخریب غضروف هستند و میتواند هر مفصلی را نیز درگیر کند، این نوع آرتروز به طور ویژه افراد مسن را دچار میکند.
این بیماری زمانی رخ میدهد که غضروفی که انتهای استخوانها قرار دارد، فرسوده شده و باعث اصطکاک استخوان روی استخوان و التهاب میشود. آرتروز میتواند هر مفصلی را درگیر کند، اما معمولاً دستها، ستون فقرات، زانوها و لگن را درگیر می کند.
آرتریت روماتوئید: اختلالی در سیست ایمنی بدن
یکی دیگر از انواع آرتروز که یک بیماری خود ایمنی است و آرتریت روماتوئید نام دارد. در این نوع، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای خود بدن حمله میکند و همچنین میتواند روی چشم، اعصاب، خون و قلب نیز تاثیر داشته باشد.
در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی، پوشش مفاصل (به نام سینوویوم) را هدف قرار میدهد و باعث درد، تورم و تغییر شکل میشود. آرتریت روماتوئید میتواند هر مفصلی را درگیر کند، اما اغلب مچ دست، انگشتان دست، پاها و مچ پا را درگیر می کند.
نقرس: یک نوع آرتروز حاد
نقرس یکی از انواع بیماریهای مفصلی است و به عنوان یک نوع آرتروز حاد شناخته میشود که در اثر اسید اوریک بیش از حد در خون به وجود میآید. اسید اوریک یک ماده زائد است که به طور معمول در ادرار حل میشود، اما وجود آن با درد و التهاب مفاصل همراه است.
با این حال، اگر مقدار اسید اوریک در بدن زیاد شود یا اگر کلیهها نتوانند آن را به درستی خارج کنند، میتواند کریستالهایی تشکیل دهد که در مفاصل رسوب میکنند. نقرس معمولا شست پا را درگیر میکند، اما میتواند مفاصل دیگر مانند مچ پا، زانو یا آرنج را نیز درگیر کند.
آرتریت پسوریاتیک: یک نوع آرتروز التهابی
آرتریت پسوریاتیک یک نوع آرتروز التهابی است و برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس که یک بیماری پوستی است و باعث ایجاد لکههای قرمز و پوستهدار روی پوست میشود، را تحت تاثیر قرار میدهد.
آرتریت پسوریاتیک می تواند باعث درد، تورم و سفتی در هر مفصلی شود، اما اغلب انگشتان دست، انگشتان پا، ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک (محل اتصال ستون فقرات به لگن) را درگیر میکند.
لوپوس: یک بیماری خود ایمنی مزمن
لوپوس یکی دیگر از بیماریهای خود ایمنی مزمن است که میتواند بسیاری از اندامها و بافتهای بدن از جمله: مفاصل را تحت تاثیر قرار دهد. لوپوس میتواند درد، تورم و سفتی در هر مفصلی را بیشتر کند، اما اغلب مچ دست، دست، زانو و پا را درگیر میکند.
بسیاری از انواع دیگر آرتروز و شرایط مرتبط وجود دارد که میتواند مفاصل را تحت تاثیر قرار دهد، مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان، فیبرومیالژیا، پوکی استخوان و آرتریت سپتیک. بهتر است بدانید هر نوع از آرتروز علل، علائم و عوارض خاص خود را دارد.
چه چیزی باعث آرتروز می شود؟
علت دقیق آرتروز برای تمامی انواع این بیماری شایع شناخته شده نیست. با این حال، عوامل مختلفی وجود دارد که میتواند خطر ابتلا به آرتروز یا آرتریت را افزایش دهد یا آن را بدتر کند. این خطرات شامل:
- سن: خطر ابتلا به آرتروز با افزایش سن بیشتر میشود، زیرا مفاصل به مرور زمان فرسوده میشوند.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتروز، به ویژه آرتریت روماتوئید و لوپوس هستند.
- ژنتیک: برخی از انواع آرتروز به صورت ارثی در خانوادهها وجود دارند، یا با ژنهای خاصی مرتبط هستند که افراد را مستعد ابتلا به التهاب یا آسیب غضروف میکنند.
- وزن: اضافه وزن یا چاقی، فشار مضاعفی بر روی مفاصل به خصوص زانوها و باسن وارد میکند. این می تواند تجزیه غضروف را تسریع کند و التهاب را افزایش دهد.
- آسیب: تروما یا آسیب به مفصل میتواند با ایجاد از دست دادن غضروف یا التهاب، آرتروز را تحریک یا بدتر کند.
- عفونت: برخی از عفونتها میتوانند باعث التهاب یا آسیب به مفصل یا بافتهای اطراف آن شوند. به عنوان مثال، آرتریت سپتیک در اثر ورود باکتری به مفصل از طریق زخم یا جراحی ایجاد میشود.
- شغل: برخی از کارها یا فعالیتهایی که شامل حرکات تکراری یا بلند کردن اجسام سنگین است، میتواند به مرور زمان به مفاصل فشار وارد کند یا آسیب ببیند.
- سبک زندگی: سیگار کشیدن، نوشیدن بیش از حد الکل یا رژیم غذایی نامناسب میتواند التهاب و استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش دهد که منجر به آسیب به مفاصل میشود.
چگونه آرتروز را تشخیص دهیم؟
اگر درد یا سفتی در یک یا چند مفصل دارید که بیش از چند روز طول میکشد، باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد علائم، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی از شما سوال خواهد کرد.
آنها همچنین مفاصل شما را از نظر علائم تورم، حساسیت، گرما، قرمزی یا بدشکلی معاینه خواهند کرد. بعلاوه ممکن است برای تایید تشخیص و رد سایر شرایط، آزمایشاتی را تجویز کنند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایشهای خون: این آزمایشها میتوانند سطوح التهاب، آنتیبادیها، اسید اوریک یا دیگر نشانگرهایی را که نوع و شدت آرتروز را نشان میدهند، اندازهگیری کنند.
- اشعه ایکس: این اشعه می تواند آسیب یا تغییرات در استخوانها و مفاصل ناشی از آرتریت را نشان دهد.
- سونوگرافی: برای نشان دادن التهاب یا وجود مایع در مفاصل یا تاندونها.
- MRI: میتواند آسیب یا تغییرات در بافتهای نرم مانند غضروف، رباطها یا سینوویوم را نشان دهد.
- آسپیراسیون مفصل: این شامل نمونه برداری از مایع از مفصل با یک نئوپلاسم است
چگونه آرتروز را درمان کنیم؟
هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد، اما راههای زیادی برای کنترل یا پیشگیری از آن و مدیریت علائم این بیماری مفصلی وجود دارد. همچنین نوع درمان به نوع و شدت آرتروز و همچنین ترجیحات و اهداف شخصی شما بستگی دارد. اهداف اصلی درمان عبارتند از:
1- کاهش درد و التهاب
کاهش درد و جلوگیری از التهاب را میتوان با استفاده از داروهایی مانند مسکنها، ضد التهابها یا استروئیدها به دست آورد. این داروها را می توان به صورت خوراکی، تزریقی یا موضعی مصرف کرد. برخی از داروهای طبیعی مانند زردچوبه، زنجبیل یا روغن ماهی نیز ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
2- بهبود عملکرد و تحرک مفاصل
این امر با استفاده از فیزیوتراپی، کاردرمانی یا وسایل کمکی قابل دستیابی است. فیزیوتراپی میتواند به شما کمک کند ماهیچههای خود را تقویت کنید، دامنه حرکتی و تعادل خود را بهبود بخشید و یاد بگیرید چگونه از مفاصل خود به درستی استفاده کنید.
کاردرمانی میتواند به شما کمک کند تا فعالیتهای روزانه و محیط خود را برای آسانتر و ایمنتر کردن آنها برای سلامت مفاصل خود تنظیم کنید.
وسایل کمکی مانند بریسها، آتلها، عصا یا واکرها میتوانند به شما کمک کنند تا از مفاصل خود حمایت کرده و فشار وارده بر آنها را کاهش دهید.
3- جلوگیری یا کاهش سرعت آسیب مفاصل
برای جلوگیری از آسیب مفاصل میتوان با استفاده از داروهای اصلاح کننده بیماری مانند: متوترکسات، سولفاسالازین یا لفلونومید از سرعت این بیماری بکاهید.
این داروها میتوانند با سرکوب سیستم ایمنی و جلوگیری از حمله آن به مفاصل، پیشرفت آرتریت روماتوئید یا آرتریت پسوریاتیک را کاهش دهند. با این حال، عوارض جانبی جدی نیز دارند و نیاز به نظارت منظم توسط پزشک دارند.
4- بهبود کیفیت زندگی
این را می توان با استفاده از درمانهای مکمل مانند طب سوزنی، ماساژ، یوگا یا مدیتیشن به دست آورد. این روشهای درمانی به شما کمک میکنند تا با استرس کنار بیایید، ماهیچههایتان را شل کنید، خلق و خوی و کیفیت خوابتان را بهبود ببخشید و بهزیستی کلیتان را افزایش دهید.
سخن آخر
در انی مطلب از پرشین طب راه های برای شما بیماری شایع آرتروز را شرح دادیم و به راه های مقابله با این بیماری مزمن پرداختیم. بهتر است بدانید که آرتروز یک بیماری شایع است که باعث درد و التهاب در مفاصل می شود.
این بیماری میتواند هر فردی را در هر سنی مبتلا کند، اما در افراد مسن و زنان شایعتر است. انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد که هر کدام علل، علائم و عوارض خاص خود را دارند.
اگر حس میکنید که به این بیماری مبتلا هستید، باید برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. راههای زیادی برای درمان آرتروز و کاهش تاثیر آن بر زندگی شما وجود دارد.
آرتروز ممکن است قابل درمان نباشد، اما قابل کنترل است. با درمان و رویکرد مناسب، میتوانید زندگی کامل و فعالی با وجو این بیماری مفصلی داشته باشید. ممنون از همراهی شما.